- Ahlaki ilkeler doğuştan mı gelir yoksa sonradan mı öğrenilir?
- Kötü olmayı ebeveynlerimizden, çevremizden mi öğreniriz, yoksa doğuştan taraf tutma, cezalandırma gibi yetilerimiz var mıdır?
Bu soruların cevabını aramak için yola çıkılan buradaki deney yale üniversitesi, çocuk bilişsel kavrama merkezi tarafından 3-6 aylık bebekler üzerinde gerçekleştirilmiş. sonuçlarını buraya yazarak hevesinizi kaçırmayayım, iyisi mi siz videoyu izleyin.
Not: Eğer insan davranışlarının kökenleriyle ilgileniyorsanız antropolog Desmond Morris
tarafından hazırlanmış Manwatching
adlı mükemmel referans kitabını tavsiye ederim. Morris bu kitapta davranışları:
- Doğuştan gelen davranışlar (gülmek, ağlamak gibi)
- Keşfedilen davranışlar (kollarını göğüs üzerinde kavuşturmak, eli bele koymak gibi)
- Absorbe edilen davranışlar (bacakları açıp erkeksi poz vermek, eşcinsellerin birbirini taklit etmesi vb)
- Öğrenilen davranışlar (futbol oynamak, eller üzerinde yürümek…)
- Karışık davranışlar: birden çok davranış türünün iç içe geçmesiyle edinilen davranışlar (örneğin ağlamak doğuştan gelen bir davranışken, sosyal şekillenme ile yetişkinlerin sadece gözyaşı dökmesi, ağlamayıp hıçkırması gibi)
Kitapta ayrıca jestler, mimikler de çalışılmış ve kökenleri araştırılmış (birini işaret etmek, avuç içini göstermek, işaret parmağıyla yukarıyı göstermek gibi).
Aslında neredeyse tüm insan davranışları titizlikle sınıflandırılmış ve yakın tarihten örneklemelerle zengileştirilmiş, hepsini buraya tek tek yazmama gerek yok sanırım, kitabı edinmek en doğrusu olur.
Bonus: